SOA

Seksueel overdraagbare aandoening

SOA staat voor seksueel overdraagbare aandoening. In een routine laboratoriumtest op SOA’s worden er vaak 4 testen gedaan:

  • Chlamydia (Chlamydia trachomatis)
  • Gonorroe (Neisseria gonorrhoeae)
  • Syfilis (Treponema pallidum)
  • HIV (Humaan immunodefecientie virus)

Chlamydia en Gonorroe

Chlamydia en Gonorroe worden met behulp van PCR gedetecteerd, dan probeert men het DNA van de bacteriën aan te tonen. Dit onderzoek kan op urine en op wattenstaafjes uitgevoerd.

Syfilis en HIV

Syfilis en HIV worden vaak met behulp van serologie gedetecteerd, er worden dan antistoffen in het bloed tegen HIV en tegen Treponema palidum aangetoond.

Waar kun je een SOA test doen?

Er worden dagelijks veel mensen getest op SOA’s. Dit kan via verschillende zorginstellingen worden aangevraagd:

  • Huisarts
  • GGD
  • Polikliniek geslachtsziekte (dermatologie / venerologie)
  • Polikliniek infectieziekte (interne geneeskunde)
  • Centrum voor seksueel geweld

Wat kost een SOA test?

Een afspraak bij de huisarts is gratis maar de kosten voor het SOA-onderzoek vallen onder het eigen risico van de zorgverzekering. De kosten die laboratoria berekenen voor een soa onderzoek variëren per laboratorium en zijn afhankelijk van de methode van testen. De bedragen voor een SOA onderzoek op chlamydia, gonorroe, syfilis en hiv variëren tussen de 100 en de 200 euro. Via het internet zijn vaak goedkopere thuistesten te vinden (vanaf 15 euro) maar deze zijn volstrekt onbetrouwbaar. Via de GGD zijn de kosten vaak vergoed door de overheid, echter hier kunnen alleen mensen terecht die binnen een bepaald risicoprofiel passen. Dit om te voorkomen dat SOA’s zich makkelijk verspreiden onder risicogroepen. In het ziekenhuis kun je vaak terecht bij de polikliniek geslachtsziekte, dit varieert echter per ziekenhuis. Soms is er een verwijzing nodig van een huisarts, op andere plekken kun je je anoniem inschrijven en laten testen. De kosten vallen echter wel weer in het eigen risico van de zorgverzekering. Soms worden er om andere redenen SOA testen aangevraagd, deze zijn vaak wel vergoed. Overleg dit voor de zekerheid met je zorgverzekering. Het gaat dan om patiënten met een vergevorderd stadium van een ziekte zoals bijvoorbeeld AIDS of bij vruchtbaarheidsproblemen. Daarnaast kunnen slachtoffers van seksueel geweld ook via de spoedeisende hulp vaak met spoed een soatest krijgen.

Thuistest voor SOA

Er worden op het internet veel thuistesten voor SOA’s aangeboden. Pas hier mee op want veel van deze testen zijn niet betrouwbaar. In het laboratorium wordt bij iedere test een positieve controle meegenomen, hierdoor weten we altijd of de test het goed heeft gedaan. In de thuissituatie hebben mensen geen positief monster om te controleren of de test het wel heeft gedaan. Hierdoor worden vaak soa’s gemist en gaat de verspreiding door. Daarnaast weten de officiële laboratoria wat voor resistentie de bacterie heeft en kunnen ze epidemieën signaleren en contacten opsporen. Als iedereen dubieuze thuistesten uitvoert heeft men geen idee hoeveel SOA’s er gemist worden.

Bestel alleen thuistesten die in een laboratorium worden beoordeeld

Lees hier het rapport uit 2013 van stichting Soa Aids Nederland over de opkomst van thuistesten.